« September 2007 | Main | November 2007 »

ثبت

پنجشنبه سوم آبان، بعدِ چهار سال، شرع و قانون و البته سینا شهادت دادند برعشق ما تا سند شود برود قاطی دیگر اسناد رسمی مملکت. هرچند، اسناد کِی می‌فهمند عشقی را که هیچ‌وقت هیچ‌کس هیچ‌کجا اینطور تجربه نکرده؟

- سیما و پویان

هزارتوی خیانت

در هزارتوی خیانت از خیانتِ ناگزیر عاشق به معشوق نوشته‌ام:

برای تاب‌آوردنِ غیابِ معشوق، سعی می‌کنم در تناوب و تداوم و معنای غیابِ او تغییر ایجاد کنم. نمی‌توانم همواره متوجّه غیابش باشم؛ پس گاهی فراموشش می‌کنم. فراموشی، خیانت است. در غیابِ معشوق، با فراموش کردنش در بعضی لحظات، به او خیانت می‌کنم. با فراموشیش در هجومِ بی‌امانِ خاطراتش که ذرّه‌ذرّه نابودم می‌کند، خلل ایجاد می‌کنم. این فراموشی/خیانت، افسرده‌ام می‌کند؛ امّا تداوم خاطره‌ی غیاب، نابود می‌سازدم. پس، افسردگی را بر مرگ ترجیح می‌دهم؛ یا به بیانِ روشن‌تر: مرگم را به تأخیر می‌اندازم. [دنباله]

بدن‌های ورزشی

پیش از آغاز: گزارش بازی پرسپولیس و استقلال را در راه بازگشت از سفر خوبی که به اصفهان داشتیم، در خودرو و از طریق رادیو می‌شنیدیم. طرف، بازی را از داخل استودیوی پخش رادیو جوان و احتمالاً با دیدن تصاویر تله‌ویزیونی گزارش می‌کرد. گذشته از اشتباهاتِ مکرّرش، جایی – نقل به مضمون – گفت «دوربین‌های تله‌ویزیونی مدام قیافه‌ی جذّاب آرش برهانی را شکار می‌کنند.» همین بهانه‌ای شد برای این یادداشتِ کوتاه.

عکّاسی ورزشی، بدن‌های برانگیخته‌ای را سوژه قرار می‌دهد که مشغول کنشی با خود یا با دیگرانند. بدن‌های پیروز، بدن‌های محزون، بدن‌های درگیر و از این‌دست، اغلب موضوعاتی جذّاب برای عکّاسان ورزشی هستند. رو (1999) در «ورزش، فرهنگ و رسانه» اشاره می‌کند که حوزه‌ی دیگری هم در عکّاسی وجود دارد که علی‌رغم بدنامی، به همین‌ترتیب، سوژه‌اش «بدن» است: عکّاسی پورنوگرافیک – که برانگیختگی جنسی بیننده را قصد می‌کند. به نظر می‌رسد شباهت‌های فراوانی بین عکّاسی ورزشی و پورنوگرافی وجود دارد و عکّاسان ورزشی، به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم، در عکس‌هایشان نشانی دسته‌ای از امور جنسی را می‌دهند که وابسته به پورنوگرافی‌ند. این نشانی‌ها سابقه‌ی تاریخی هم دارند. به طور مثال، گوتمن (1996) در کتابش، «امر اروتیک در ورزش» معتقد است که ورزش و سکسوالیته وابستگی نزدیکی به هم دارند. او به یونان باستان اشاره می‌کند و آگاهی مردمان آن‌دوره را از این موضوع یادآوری می‌کند که مشاهده‌ی بدن‌های ورزیده – چه در حالت استراحت یا در تحرّک – می‌توانند از نظر جنسی جذّاب باشند. داتن (1995) هم در «بدنِ کمال‌پذیر: ایدئال غربی توسعه‌ی جسمانی» جنبه‌های اروتیک و شهوانی بازنمایی‌های هنر قدیم (به صورت مجسّمه یا نقّاسی) از بدن‌های ورزشکارانه را برمی‌رسد. به‌هرشکل به نظر می‌رسد پورنوگرافی و عکس‌های ورزشی هر دو بر «بدن» به عنوان سوژه، متمرکزند؛ دقیقاً امکانات اجرایی و کیفیّت‌های ویژه‌ی آن را می‌سنجند و متوجّه برانگیختگی هستند. رو (1999) مشابه پورنوگرافی «سخت» و «نرم»، دو دسته‌ی عکّاسی ورزشی سخت و نرم را از هم جدا می‌کند و خصوصاً نقش زنان ورزشکار را در این‌دست عکّاسی برجسته می‌سازد. احتمالاً وقتی رو کتابش را می‌نوشته ماریا شاراپوا – زن تنیس‌باز مشهور روسی – چندان شناخته نبوده. امّا به هر شکل، شماره‌ی ویژه‌ی لباس شنای «اسپورتس ایلاستریتد» که با تصاویر قهرمانان ورزشکار زن – مثلاً در سال 2006 با شرکت شاراپوا – منتشر می‌شود، مثال خوبی برای تحلیل عکس‌های ورزشی و خصوصاً بازنمایی زنان ورزشکار در اختیار قرار می‌دهد.

مطالعات مربوط به عکس و تصویر ورزشی در حوزه‌ی مباحث مرتبط با رسانه، مباحث جالبی در خصوص ایدئولوژی – خصوصاً با استفاده از مفهوم جنسیّت – عرضه می‌کند.

خود و بدن

«راهبردهای خود» نزدِ فوکو به روش‌های مختلفی اطلاق می‌شود که از طریق آن‌ها، افراد روی بدن‌هایشان کار می‌کنند تا به حسّ رضایت برسند. ذکر این نکته ضروری‌ست که در آرای فوکو، «خود»های برساخته‌ی اجتماع بدنی‌شده و متجسّد هستند. به طور خلاصه، خود-بود یا سوبژکتیویته از طریق روش‌هایی حاصل می‌گردد که در آن‌ها خودمان بدن‌های‌ خودمان را دسته‌بندی و آن‌ها را مدیریّت می‌کنیم و فراتر از آن به انضباط می‌کشیم و تنظیم می‌نماییم. نیز، با این‌که قدرت از طریقِ همین مدیریّت بدن اعمال می‌شود؛ امّا، فرد منفعل نیست و می‌تواند بدنش را به مکان مقاومت تبدیل کند.

حالا، وقتی که جوانْ قدرتِ اعمالِ مدیریّت اندکی در دیگر موارد دارد، بدنش بدل به محیطِ مهمّی برای اعمال قدرت می‌گردد و می‌شود ابزارِ لذّت. تصویری که جوان وقتِ استعمال سیگار از خودش دارد؛ درکی که از خود وقتی که مُدِ مخصوص و یکّه‌ی خویش را پدید می‌آورد و می‌پوشد؛ یا تصویرش در آینه هنگامی که از باشگاهِ بدن‌سازی بیرون می‌آید، برایش لذّت‌بخش است. استفاده از اکستازی، رقص، سوراخ‌کردنِ بدن و آویختنِ زیورآلات و خالکوبی نمونه‌های دیگری از این اعمالِ قدرت بر بدن‌هاست. در واقع وقتی روش‌های دیگر اعمالِ مدیریّت – نظیر درگیر شدن در کارِ دلخواه – دیریاب می‌شود، لذّت‌جویی آنی از طریق اعمالِ مدیریّت بر بی‌واسطه‌ترین دارایی – بدن – فعّالیّتی جدّی به شمار می‌رود.

هرچند که بیشتر، جنبه‌های به قول جوانان «خَفَن» مدیریّت بدن – نظیر خال‌کوبی، استفاده از مواد محرّک و ... – در دید پژوهشگران بوده و درباره‌ش گفتگو و بحث شده، نباید از روش‌های ابتکاری دیگر چشم پوشید. در برابر بدن‌سازی و برجسته کردنِ عضله‌ها، رژیم‌های غذایی و لاغری نیز وجود دارد. یا به عنوان نمونه‌ای جالب‌تر، آنجلّا مک‌رابی – از نویسندگان نامی سنّت مطالعات فرهنگی بریتانیا – از «فرار به کودکی» به عنوان وسیله‌ای برای مقاومت اسم می‌برد؛ که بیش از همه در لحن کودکانه‌ای که جوانان اتّخاذ می‌کنند، نمود دارد. نگاهی گذرا به رفتارهای روزمرّه‌ی جوانان، فهرست بلندی از این‌دست فعّالیّت‌ها را پیش چشم می‌آورد.

غرض این‌که رهیافت‌های کلاسیکی که جوانان را یا قربانی شرایط قلمداد می‌کردند یا آن‌ها را هم‌دستِ شرایطِ نادلخواه برمی‌شمردند، در مطالعات اجتماعی امروز سروری گذشته را از دست داده و جایش را ادراک‌های امروزی‌تری از جوانی گرفته. در این نوع بینش، بدون این‌که اقتدارِ ساختار یا بدنه‌ی بزرگتر (مدرسه، دانشگاه، جامعه، سازمانِ کار) کتمان شود، نقشِ مقاومتِ بدن‌های فردی هم لحاظ می‌گردد.

هایکو

ندیدنت سختی روزهای پرمشغله رو دو چندان می‌کنه. سی ساعته که ندیدمت و حتا خواب هم به کمکم نمی‌یاد تا شش هفت ساعت باقیمونده رو یه جوری بگذرونم. امشب رفتم سراغ هایکوها. همون «میزبان‌های مؤدبی» که دونه دونه‌شون متعلق به منه. فقط من و چه افتخاری از این بالاتر؟:)

از تو برای تو:

چشم انتظار خوابم،
دیدن ِ تو را
وای... خوابم نمیبرد.