« June 2003 | Main | August 2003 »

ایده هایی در باب تجربه

دیروز (چهارشنبه – 8 مرداد) مراد فرهادپور، در دانشگاه امیرکبیر دربارة "تجربه" سخنرانی کرد. فرهادپور در سخنرانیش که تحت عنوان "ایده هایی در باب تجربه" برگزار شد، سه دیدگاه دربارة مفهوم تجربه را بررسی کرد:1- مفهوم کانتی تجربه 2- مفهوم گادامری تجربه 3- مفهوم فرویدی تجربه. در مفهوم کانتی، فرهادپور به سوژة ناب استعلایی پرداخت و اهمیت مرکزی معرفت علمی. از انسجام منطقی این نوع تجربه و ضرورت علی و جهانشمولی آن هم صحبت کرد و دست آخر به مفهوم عینیت در تجربة کانتی رسید. در مفهوم هرمنیوتیکی و گادامری از تجربه، به اهمیت "پختگی" و "گشودگی" در این پارادایم اشاره کرد؛ دربارة ضرورت "حکمت عملی" در برداشت گادامری و نیز تفاهم اخلاقی و فهم بین الاذهانی هم صحبت کرد و دست آخر به مفهوم "دیالوگ" رسید. و در مفهوم فرویدی تجربه، از ناخودآگاه گفت و شفافیت کاذب و سوژة پاره پاره. ضمن اینکه دراین پارادایم به تعبیرات لاکان و بنیامین بیش از دیگران پرداخت. دست آخر هر سة مفهومهای تجربه را در "علایق بشری و معرفت" هابرماس خلاصه کرد و از کنش ابزاری، کنش هرمنیوتیکی و کنش انتقادی (رهابخش) هابرماس و معرفتهای مربوط به هر یک سخن گفت. ارتباط و نزدیکی این سه مفاهیم تجربه را در بعضی نظریات مانند "دلزدگی" زیمل و کلانشهر او و نیز نقد هابرماس نشان داد. و دست آخر – شاید به عنوان نتیجة عملی – وضعیت "ما"ی ایرانی را در مقابلة با سه مفهوم تجربه بیان کرد – که البته چندان خوشایند نبود. (گرچه به نظرم از آنجا که سه مفهوم مورد نظر فرهادپور در دنیای غرب صورتبندی شده اند، شاید چندان قیاس خوبی برای "ما" نباشند و نتیجه اش همان حرفی باشد که فرهادپور دربارة زبان فارسی و غیرانتزاعی بودنش زد و یکی از حضار هم ایراد گرفت.) جلسة سخنرانی با پرسش و پاسخ پایان گرفت.

تولدت مبارک!

هو

ای آنکه گاه گاه ز من یاد میکنی
پیوسته شاد زی که دلی شاد میکنی

تولدت مبارک! :)

پارادایم چپ

جلسة گفتگوی "پارادایمِ چپ" با حضور مُراد ثقفی در دانشگاه امیرکبیر برگزار شد. در ابتدای جلسه، ثقفی از حاضران خواست بیان کنند با شنیدن مفهوم "چپ" یاد چه چیزهایی میفتند؟ بعد از اینکه فهرستی از عناوین مرتبط آماده شد، دربارة تک تک آنها بحث پیش آمد که آیا این عناوین امروز هم با "چپ" ارتباط دارند و اصولاً در پارادایم چپ چه تحولی رخ داده است؟ مثلاً هنوز "دیکتاتوری پرولتاریا" چپ را همراهی میکند؟ هنوز چپیها معتقد به وجود یک پیکار نهایی هستند؟ اصولاً "چپ" به توده وابسته است؟ پراکسیس مارکس چگونه تحول پیدا کرده؟... ادامه‌ی مطلب "پارادایم چپ"

پنجمین نمایشگاه ماشین - چهارده تیر - بخش دوم

فا.و. گل؛ بعد از توقف توليد دوو، کرمان خودرو سراغ فا.و.ي آلمان رفته

ادامه‌ی مطلب "پنجمین نمایشگاه ماشین - چهارده تیر - بخش دوم"

پنجمین نمایشگاه ماشین - چهارده تیر - بخش اول

سيتروئن پيکاسو؛ نماي جلو

ادامه‌ی مطلب "پنجمین نمایشگاه ماشین - چهارده تیر - بخش اول"

ادبیات و فلسفه

هو

امروز اولین جلسة کلاس بابک احمدی باعنوان "ادبیات و فلسفه" در دانشگاه امیرکبیر برگزار شد؛ طبق روال دو تابستان پیش. (اولی، ساختار و هرمنوتیک و دومی، روشنفکری)
در این کلاس که قرار است پنج جلسه باشد (چهار درس گفتار و یک جلسه پرسش و پاسخ) بابک احمدی به فصل مشترک ادبیات و فلسفه - فلسفة زیبایی شناسی و نظریة ادبی - خواهد پرداخت.
امروز هم بیشتر دربارة فضای فکری فلسفی جدید و دورة عدم ایقان صحبت کرد و اینکه ادبیات و فلسفه چه گونه به هم نزدیک میشوند یا چطور از هم مجزا میگردند... اگر از گافهای - البته غیرقابل تحمل - گاه گاهش بگذریم، خوب صحبت میکند. اگر حوصله کنم بعضی از قسمتهای درس-گفتارهایش را مینویسم.

آخرین تغییرات

هو
ساعت پنج و بیست دقیقة صبح... تغییرات جدیدی توی قالبها و استایل شیت "راز" دادم. الان میتونم گلچینی از هر یادداشت رو اول بخونم و بعد اگه دلم خواست، یادداشت رو کامل، همراه با کامنتها ببینم. دیگه اینکه... آهان! میشه ایمیل رو توی جعبة یادآوری وارد کرد تا هروقت نوشتة جدیدی به "راز" اضافه شد، اطلاع بده.
کلاً اینکه خیلی منظمتر شده؛ اما رنگ صفحه... اصلاً دلچسب نیست! من همون سیاه و نارنجی و آبی خودم رو میخوام... گرچه، اینجا امتحانش کردم و خیلی بدترکیب شد!

طرح درس مطالعات اجتماعی دبستانهای ژاپن

هو
چیزی به سة صبح نمانده. بررسی مقدماتی طرح درس "مطالعات اجتماعی" دبستانهای ژاپن، تا سال چهارم ابتدایی تمام شده. دارم سعی میکنم منطق فکری برنامه‌ریز ژاپنی را درک کنم. اینجوری و از این طریق معکوس و با شناخت اصل و اساس فکر و کار میتوان راحت‌تر نمونة ایرانی برنامه را بازسازی کرد. با این بررسی معکوس، چیزهای خوبی عایدم شده. اول اینکه همه جا تأکید بر مشاهده است. بعد اینکه همیشه از جایی که دانش آموز هست شروع میکند و به نظرم به همین دلیل "مدرسه" را به "خانه" ترجیح میدهد. چراکه موقع آموزش دانش‌آموز در "مدرسه" است و در نهایت اینکه، پدیده‌ها را هم ایستا و هم پویا بررسی میکند. اسم این روش را فعلاً گذاشته ام: مشاهدة عینی همه جانبه!
بهرحال نسخة 1 "دربارة طرح درس مطالعات اجتماعی دبستانهای ژاپن" آماده است...

گوسفند سیاه - ایتالو کالوینو

شهری بود که همة اهالی آن دزد بودند. شبها پس از صرف شام، هرکس دسته کلید بزرگ و فانوس را برمیداشت و از خانه بیرون میزد؛ برای دستبرد زدن به خانة یک همسایه. حوالی سحر با دست پر به خانه برمیگشت، به خانة خودش که آنرا هم دزد زده بود. به این ترتیب، همه در کنار هم به خوبی و خوشی زندگی میکردند؛ چون هرکس از دیگری میدزدید و او هم متقابلاً از دیگری، تا آنجا که آخرین نفر از اولی میدزدید. داد و ستدهای تجاری و به طور کلی خرید و فروش هم در این شهر به همین منوال صورت میگرفت؛ هم از جانب خریدارها و هم از جانب فروشنده ها. دولت هم به سهم خود سعی میکرد حق و حساب بیشتری از اهالی بگیرد و آنها را تیغ بزند و اهالی هم به سهم خود نهایت سعی و کوشش خودشان را میکردند که سر دولت را شیره بمالند و نم پس ندهند و چیزی از آن بالا بکشند؛ به این ترتیب در این شهر زندگی به آرامی سپری میشد. نه کسی خیلی ثروتمند بود و نه کسی خیلی فقیر و درمانده. ادامه‌ی مطلب "گوسفند سیاه - ایتالو کالوینو"

آغاز

هو
شروع مجدد؟ نمیدونم! همینقدر میدونم که http://pouyan.ws رو ثبت کرده ام و دارم با مووبل تایپِ عزیز سر و کله میزنم. هر روز یک تگ جدید کشف میکنم و کلی ذوق میکنم؛ اما شکل اینجا هنوز دلخواه من نیست. ضمن اینکه تا این لحظه نتونستم نوشته های قبلیم رو از بلاگر ایمپورت کنم به مووبل تایپ... امیدوارم که اون کار رو هم بتونم انجام بدم. تا روزی که مشکلات فنی (!) اینجا رفع بشه و دوباره منظم بنویسم حتماً یه قدری طول میکشه...
برای راه اندازی "راز" جدید فرهاد خیلی زحمت کشید، دستش درد نکنه!

قطعة 223

هو

سه شنبه - 17تیر82 - بهشت زهرا - قطعة 223 - ردیف 37 - شمارة 11 - دیدار سینا و یک دنیا خاطره

سینا...

هو
امروز عصر وقت برگشتن، یک لحظه صورت خندان سینا را در آیینة ماشین دیدم. پسربچة ماشین عقبی بود؛ همسن سینا و همانطور میخندید که سینا... یاد سینای خوب افتادم و لحن خنده اش. با لحن خاصی میخندید؛ مطمئنم. باز تصویر خندانش را جلوی چشمم میبینم و باز با خودم فکر میکنم "کاش بود. کاش بود و هر روز قبل از رفتن به خانه با هم خداحافظی میکردیم و میخندیدیم. کاش بود و میخندیدیم، نه اینکه نباشد و گریه کنم. گریه کنم و تصویر او در ذهنم بخندد... کاش بود؛ همین! "

باران تابستان مارگریت دوراس

هو

باد چیزی است متفاوت از انچه اسمش شناخت است. ولی در عین حال، شناخت، همان باد است؛ همان چیزی است که در بزرگراه جریان دارد، همان چیزی که در ذهن میگذرد.
- باران تابستان؛ مارگریت دوراس

باران تابستانِ دوراس را هم خواندم. واقعاً قشنگ بود. اینکه چه شد باران تابستان را خریدم هم خود حکایتی جداگانه دارد؛ آشنایی با جوانی که راهنمای کتابفروشی بود و پیشنهاد کالوینو کرد تا رسید به اکو و نشانه شناسی و بعد کشیده شد به رمان نو و پست مدرن و دست آخر "باران تابستان" دوراس را معرفی کرد و گفت که متن خودش را به تعویق میندازد و این نوشته اصلاً در حد و اندازة دوراس نیست و چیزی است جداگانه از دیگر کارهایش و چیزهای دیگر... از ترجمة روبین گفت و ویژگیهای ترجمة این اثر و اینکه نویسنده در متن اصلی فرانسه هم برادران و خواهران را برادرز و سیسترز نوشته. و دست آخر اینکه "گاهی نقد کتاب مینویسم. از این به بعد بیشتر بیا اینجا با هم صحبت کنیم."

قدیمترها

هو
احساس میکنم، اینجا بیش از اندازه "غیرشخصی" شده. نوشته های قبلیم رو بیشتر ترجیح میدم؛ اون موقعی که "شخصی"تر مینوشتم. نمیدونم چرا اما هرچی جلوتر میرم، بایگانیم برام ارزش بیشتری پیدا میکنه. دیروز داشتم به "رنجی که میکشم" فکر میکردم و جوابی که امیرمسعود برام نوشته بود (جوابی که خیلی دوسش دارم) و چقدر لذت بردم. در موردِ "خدای پدر" و "یهوه" فکر میکردم و در مورد خیلی نوشته های دیگه. اون جور نوشته هام رو بیشتر دوست داشتم. حتی بیشتر از چند تا نوشته ای که دربارة شالوده شکنی نوشتم و خیلیها خوششون اومد.
به نظرم باید جای دیگری برای نوشته های "غیرشخصی"تر پیدا کنم. اینجوری خیالم راحت تره. اما تا آنموقع باید همین وضع رو تحمل کنم.

مردان اندیشه - هایدگر

هو
هفتة پیش دربارة "مردان اندیشه"ی بی. بی. سی. نوشتم. برنامة این هفته، دربارة هایدگر بود و اگزیستانسیالیسم مدرن. دربارة سارتر هم صحبت به میان آمد. البته مهمان برنامه – که پروفسوری از دانشگاه نیویورک بود – سارتر را در مقابل هایدگر کلاً به حساب نیاورد!
هفتة پیش – که از مارکوزه گفتم – "انقلاب یا اصلاح" را پیشنهاد کردم و امروز "فلاسفة بزرگ" بریان مگی را. این یکی را هم "خوارزمی" چاپ کرده. اصولاً هنر مگی (مجری "مردان اندیشه") ساده کردن و همه فهم کردن اندیشه های فلاسفه است بدون از دست رفتن نکته ای. کتاب را "عزت الله فولادوند" ترجمه کرده که نام آشنایی در بین فلسفه خوانهاست. ضمن اینکه در ترجمة برنامة "مردان اندیشه" هم همکاری کرده.

خواب در فنجان خالی

هو
چهارشنبه – 11تیر
بعد از آخرین امتحانم رفتم تئاتر شهر. سالن قشقایی؛ نمایش "خواب در فنجان خالی" (نغمه ثمینی/ کیومرث مرادی). خیلی وقت بود نرفته بودم تئاتر. آخرین تئاتری که دیدم درست بعد از جشنواره بود؛ گمانم قبل از عید. به نظرم بعد از "محاله فکر کنید اینجوری هم ممکنه بشه" (چیستا یثربی/ سیما تیرانداز) چیزی ندیده بودم.
این یکی را با تعریفهای بیشمارش نمیشد ندید. دیدم و لذت بردم. خصوصاً از روایت داستان: وجه تمایز این نمایش از دیگر کارها. شاید بعداً دربارة روایت نمایش چند کلمه ای بنویسم... امّا در مورد بقیة کار، یکی از تصویرهای قاجاری که در پسِ صحنه به مرور و با گره گشایی روایت، کامل میشد لذت بردم و دیگری از عوض کردن موج رادیو، آنجایی که بعد از شنیدن صدای مظفرالدین شاه، ترانه ای عاشقانه به گوش میرسد. استعارة جالبی بود به نظرم: سیاست و عشق؛ فرامرزخان کاشف میرزایی و ماه لیلی؛ فرامرز و فرناز.
در روایت هم به نظرم – گذشته از جابجایی زمان و پایبند نبودن به "وحدت زمان" – شاهکار نمایش، پایانش بود؛ جایی که "مهتاب" به گذشته برمیگردد و اشتباه "ماهرخ" را تصحیح میکند و "فرامرز خان" را میکشد و به پند "ماه لیلی" گوش میکند که "باید در همین دنیا انتقام گرفت." اوج خلاقیت "ثمینی" همین است: به گذشته برمیگردیم و اشتباهی که در گدشته رخ داده تصحیح میکنیم.
اگر گرمای لعنتی سالن قشقاییِ دوست داشتنی نبود، باز هم میرفتم و نمایش را میدیدم. دیدن نمایش در گرمای دیوانه کنندة سالن – که باید بروشور نمایش را بادبزن کنی – لطفی ندارد. چرا فکری بحالش نمیکنند؛ نمیدانم.
دیگر اینکه، بهمن دارالشفایی را هم دیدم. یادی از دوستان دبیرستان کردیم و کلاً خوشحال شدم از دیدنش.