حجاب در اروپا: سیاست تفاوت

ممنون. مطلبی بود که خیلی مشتاق بودم اینجا بخوانم.
حالا یک سوال،
آیا حکم اسلام برای برابری پوشش ـ حجاب ـ در جامعه‌ی اسلامی هم مشمول قانون فوق است؟
آیا حکم دولت جمهوری اسلامی برای یکپارچگی پوشش در اماکن عمومی ـ حداقل پوشش ــ هم نوعی هیچ انگاشتن تفاوت است؟ هماهنگی و برابری اجباری است؟

-----
خوشحالم که مفید بوده. :) گمان نکنم در ایران مسأله، آنطور که در فرانسه - به دلیل تاریخ ویژه‌اش و بنیادهای هویّت ملّی‌شان - بوده، مسأله‌ی برابری/تفاوت باشد. شاید در مورد ایران کنکاش سیاست‌های عفاف تا حدی ما را به پاسخ نزدیکتر کند. شاید. :)

از اين "برچسب" خيلي خوشم اومد!
توي سايت هاي ايراني(مخصوصاً دولتي)مثلاً مينويسند: تازه مسلمان آمريكايي!
اما اين برچسب اصلاً حالت بدي نداره و تازه مردم خوشحال هم ميشن كه مثلاً يك آمريكايي هم دين ما رو قبول داره! يعني اين كه يك آمريكايي اسلام رو قبول داشته باشه و مسلمون بشه، براي مسلمان ها(ي ايراني) يه افتخاره كه ميتونه اشك رو توي چشماشون جمع كنه!
پس چراناخودآگاه دختر مراكشي به نظر ما يه برچسب تحقير آميز مياد؟؟؟
چرا ما به آساني اين رو پذيرفتيم و برامون مثل يه اصل شده كه هميشه فردي از كشوري پيشرفته تر، فردي "خردمند تر" است؟

-----
نمیدونم حقیقتش. باید از تازه مسلمونها پرسید که آیا خوشحالن که از بقیه‌ی مسلمونها متمایز میشن یا نه. دختر مراکشی البته بخودی خودش نه تحقیرآمیزه برای من نه افتخارآفرین! ولی احتمالاً دختر مراکشی‌ای که همه‌ی زورش رو میزنه و گاهی حتّا از اعتقاداتش صرفنظر میکنه تا بشه شهروند فرانسوی بدون پیشوند و پسوند، ولی همه باز به عنوان شهروند فرانسوی از خانواده‌ای مراکشی یا هر جور پسوند دیگه‌ای میشناسنش، خیلی خوشحال نمیشه... امّا در عوض اون شهروندهای فرانسوی بدون پسوند خیلی خوشحال میشن. چون این پسوندها کارکرد داره. کارکردشون هم اینه که هویّت فرانسوی اونها رو تقویت میکنه؛ هویّتی که دو جزء ظاهراً متضاد فراگیری و ویژه‌گرایی داره...

آقای شیوا زن مسلمان همیشه توی این نابرابری ها زندگی کرده و میکنه چه توی ایران چه فرانسه و این موضوعه که تلخ و ناگواره

-----
همینطوره. زن و نابرابری همراه همیشگی همن.

تحليلتان جالب است اما در آن يك اشتباه بزرگ وجود دارد. گفته ايد «در واقع بحث اینجاست که اگر به فرض محال قانونِ اخیر که متأسفانه با رأی بسیار بالا تصویب شد (و همه‌ی قانون‌هایی که تنها در ذهنِ قانون‌گذاران جمهوری فرانسه وجود دارند و خوشبختانه هنوز تصویب نشده‌اند) موفّق از آب در بیاید و همه‌ی زن‌های مسلمان حجاب از سر بردارند،... »
بحث فعلا اصلا بر سر حجاب زن مسلمان يا مسلمان شده نيست. بحث در مورد نقاب، پوشيه يا روبنده است. يعني طبق قانون جديد پوشاندن صورت در اماكن دولتي يا عمومي ممنوع مي شود نه حجاب.

-----
ممنون از تذکر. امّا حقیقت اینجاست که من هم چیزی جز آنچه شما فرموده‌اید، عرض نکرده‌ام. اشاره‌ی من بدواً به قانون شماره‌ی 228-2004 بوده است. بعد قانون اخیر (همانطور که شما فرموده‌اید درباره‌ی روبنده) را پیش کشیده‌ام تا برسم به فرض محالم که بر «همه‌ی قانونهایی که تنها در ذهن قانونگذاران جمهوری فرانسه وجود دارند و خوشبختانه هنوز تصویب نشده‌اند» بنیاد دارند. از این فرض محال هم این را نتیجه گرفته‌ام که کارکرد زنانی که در اثر این قوانین هنوز ناموجود حجاب برمیدارند برای حاکمیّت فرانسه این است که تضاد در دوگانه‌ی فراگیری/ویژه‌گرایی را به تعویق میندازند.

طبیعتا جای دفاع ندارد، اما نداشتن نمادها و نشانه های مذهبی در عرصه عمومی اصولا تنها زنان مسلمان را مجبور یا محدود نمی کند. آن طور که من می دانم داشتن صلیب به گردن (که بنا بر دیده های من بین مسیحیان بسیار شایع است) و یا علامت هایی مثل کلاه های یهودی خاص و ... هم شامل ممنوعیت می شوند. شک نیست که ممنوعیت، اجبار و فشار چیزهای مطبوع و مورد تاییدی نیستند. اما من این نیت را که بخواهد دین را به طور کامل به فضای خصوصی هل دهد می فهمم. می دانم که آنچه الان رخ می دهد نه خیلی روشن بینانه است و نه لزوما ژرف بین، اما خوب منکر این هم نیستم که مسلمان بودن در فضای اجتماعی در پوشش و آداب نمایان تر است و مسلمانان بیش از پیروان سایر ادیان به دینشان دیده و شناخته و متمایز می شوند. می خواهم بگویم اگر قرار باشد دین دایم در فضای اجتماعی موج نزند، ورای ارزشگذاری بر روی این موضوع، مسلمان ها و به ویژه زنان مسلمان بیشتر از دیگران مجبور می شوند به چیزی ناخواسته تن بدهند. چون مسلمانی زن مسلمان ناگزیر در تمام عرصه های اجتماعی حضور دارد و اعلام موجودیت می کند

-----
ممنون از اینکه نظرت رو برام نوشتی و سویه‌ی دیگه‌ی ماجرا رو نشون دادی. بهر شکل موضوع موضوع ساده‌ای نیست همونطور که خودت میدونی. :) تا جاییکه من میدونم (و این دونستن محدود به مرور گزارش کمیته‌ایه که از جانب شیراک مسؤول بوده که ببینن چطور میتونن سکولاریسم نسخه‌ی فرانسوی یا همون لائیسیته رو عملی کنن. گزارش این کمیته به اضافه‌ی کار بعضی از گروه‌ها - از جمله گروهی که رهبریش رو عماره برعهده داشته - مبنای قانون 2004-228 میشه بعداً. امّا من جزئیات اون قانون رو نمیدونم و حالا میتونم نگاه کنم البته.) صلیب آزاده؛ همونطور که مثلاً انداختن خمسه که بین آفریقاییهای مهاجر معموله، مشکلی نداره. ولیکن کیپای یهودیها مثلاً مثل حجاب شامل قانون میشه. امّا از کاغذ و نوشته فراتر بریم، اونچیزی که در عمل مشکل‌زا شد مسأله‌ی حجاب در مدارس عمومی بود. در واقع باز تا جاییکه من خوندم، فهم از قانون برای شهروندان معمول فرانسه هم در واقع قانون ممنوعیت حجابه. همونطور هم که در گزارش کمیته هم هست مسأله در واقع تربیت شهروندان «خوب» فرانسوی در مدارسه؛ که این شهروندی «خوب» - بخاطر تاریخ ویژه‌ی جمهوری فرانسه - به همون جایی مینجامه که توی این نوشته نوشته‌ام. مسأله‌ی سکولاریسم از نوع حذف دین از زندگی اجتماعی هم تا حد زیادی مبتنیه بر فهم غربی از موضوع دین - که طلال اسد که اون کنار توی پرسونا معرفیش کردم، درباره‌ش خیلی کار کرده. یعنی میخوام بگم وقتیکه صحبت از «کنار گذاشتن دین از زندگی اجتماعی» میکنیم - من هم مثل تو اگه نخوام از خوب یا بد بودنش بگم و ارزشگذاریش کنم - باید اوّل ببینیم که دین چیه. بحث اینجاست که فهم از دین خصوصاً در گفتمان سیاسی و حتّا آکادمیک غالب فهم غربی از دینه که الزاماً با اونچیزی که دینداران از دین میفهمن - یا میفهمیدن! - که شامل چیزهای مادی هم میشه و صرفاً اعتقادات نیست فرق داره.