« گوشا و الکساندرا | صفحه اصلی | حجاب در اروپا: سیاست تفاوت »

طلال اسد

طلال اسد، استاد برجسته‌ی انسان‌شناسی مرکز تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهر نیویورک، در سال 1932 در عربستان سعودی به دنیا آمد و در هندوستان و پاکستان بزرگ شد. پدرش – که در چند نشریه‌ی آلمانی می‌نوشت – اطریشی یهودی‌تباری بود که به خاورمیانه بسیار علاقه داشت و در جوانی به اسلام گروید و سپس با زن مسلمان معتقدی از اهالی عربستان ازدواج کرد. جایگاهِ دین در زندگی خانوادگی طلال اسد و این موضوع که در کودکی در کنار آموزش اسلامی، در مدرسه‌ی شبانه‌روزی مسیحی متعلّق به مبلّغان انگلیسی درس خوانده، علاقه‌مندی او را به دین تشدید کرده است. فی‌الواقع، رویکردِ مادر به دین (رویکردی از این‌دست که دین بخشی از اعمال و رفتارِ بدنی روزانه و بخشی از زندگیش بود و برخلاف پدر تعلّق اندیشمندانه به دین نداشت) در کنارِ تجربه‌ی تحصیل در مدرسه‌ای مسیحی، شاید در آگاهی طلال اسد به شیوه‌های مختلفِ دین‌ورزی مؤثّر بوده باشد.

پس از پایان تحصیلات مقدّماتی، اسد، در هجده‌سالگی به انگلستان رفت تا به توصیه‌ی پدرش در مدرسه‌ی معماری انجمن معماری در لندن درس بخوانَد. امّا علاقه‌ی واقعی او انسان‌شناسی بود. بنابراین معماری را رها کرد و و در ادینبورگ و آکسفورد (دکتری، 1968) انسان‌شناسی خواند. هرچند کار میدانی دکتری انسان‌شناسی اسد در سودان درباره‌ی دین نبود، اکنون بخش بزرگی از موضوع کارش انسان‌شناسی دین است.

نگاه مبتنی بر پژوهش‌های بینارشته‌ای و نیز تطبیقی اسد خصوصاً درباره‌ی استعمار و همچنین دیدگاهش نسبت به سکولاریسم تأثیر زیادی بر اندیشه‌ی انسان‌شناختی معاصر گذاشته و با هویداسازی پیچیدگی‌های سکولاریسم، نگاه ساده‌انگارانه‌ی دووجهی – البتّه هنوز موجود – را به چالش جدّی کشیده است. اسد در آثارش نشان می‌دهد که چطور در تعاریف غربی از دین - که جهان‌شمول فرض شده‌اند و بیان‌گر ایدئولوژی مدرن است – توجّه از مسأله‌ی قدرت و رویّه‌های دینی به موضوع اعتقادات تغییر کرده و مادیّتِ دین رها شده است تا به دین‌ترتیب ادیان (در شکلِ فروکاسته به اعتقادات) با هم مقایسه شوند و نیز در برابر علوم طبیعی مورد قضاوت قرار گیرند.

تأثیر اسد بر انسان‌شناسی معاصرو به ویژه بر کار پژوهشگرانی که نگاهِ انسان‌شناسانه به دنیای اسلام دارند و همچنین آن‌ها که خارج از دنیای اسلام به موضوع سنّت و مدرنیته می‌پردازند، غیر قابلِ انکار است. مشهورترین اثر اسد احتمالاً «تبارشناسی‌های دین» (1993) است. همچنین به کتاب او درباره‌ی امر سکولار (2003) هم بسیار ارجاع می‌شود. بازخوانی او از اثر کلاسیک «معنا و پایان دین» نوشته‌ی اسمیت (2001) هم به خوبی – و به گونه‌ای فشرده – بیانگر خط مشی فکری اوست.

ارسال نظر

بهتر است نظر یا پیشنهادتان درباره‌ی نوشته‌ی من باشد. به‌هرحال، ممنونم که عقیده‌تان را ابراز می‌کنید. یادداشتِ شما پس از بررسی در همین بخش قابل مشاهده است.

(If you haven't left a comment here before, you may need to be approved by the site owner before your comment will appear. Until then, it won't appear on the entry. Thanks for waiting.)

نام:

رایانامه:

وب‌گاه:

مرا به یاد آور?

نظر: