« مسأله‌ی واگن و موقعیّت زمان | صفحه اصلی | کانت کاراتانی »

توضیح شاید غیرضرور به بهانه‌ی یکسالگی اقامتمان در ولایت مینئاپولیس

اگر اخبار ایران را دنبال می‌کنید، لابد این گزارش چند روز پیش را درباره‌ی پشتِ صحنه‌ی دیدار احمدی‌نژاد با دانشجویان آمریکایی در نیویورک دیده‌اید. در گزارش آمده که دانشجوها از ایالت‌های دورافتاده‌ی مینه‌سوتا و یوتا به نیویورک آمده بودند و چه و چه. قصدِ مو از ماست کشیدن ندارم؛ همان‌طور که قصدم اعاده‌ی حیثیّت از مینه‌سوتا هم نیست که اصولاً به من چه! قصدم این است که به بهانه‌ی اقامتِ حالا یک‌ساله‌مان در این ایالت، کمی از ویژگی‌های سیاسی و فرهنگیش بگویم تا دستِ کم اگر منظور از «دورافتاده» چیزی شبیه به «عقب‌مانده» است، آن بخش گزارش را تصحیح کرده باشم.

در اوّلین جلسه‌ی یکی از کلاس‌های دانشگاه – که در واقع درس مقدّماتی انسان‌شناسی فرهنگی‌ست – به عنوان دستیار آموزش باید به تحرّک بحث بین دانشجوها کمک و آن‌را هدایت می‌کردم. موضوع بحث‌شان ویژگی‌های فرهنگی مینه‌سوتا بود و ارزش‌هایی که مردمانش به آن پایبندند. دانشجوها که عموماً از مینه‌سوتا یا ایالت‌های همسایه‌اش بودند، قرار بود با یک‌جور درون‌نگری و بیان تجربه‌های زیسته‌شان در این‌باره صحبت کنند. یکی از موضوعاتی که در هر دو کلاس مطرح شد، شهرتِ مینه‌سوتا به ایالتِ مردمانی با دانش سیاسی بالا و علاقه‌ی فراوان به سیاست بود. جالب اینجاست که در انتخابات اخیر ریاست جمهوری، مینه‌سوتا بالاترین مشارکت را بین تمام ایالت‌های آمریکا داشته. ذائقه‌ی سیاسی مردم ایالت هم ظاهراً دموکرات است و در بیشتر رأی‌گیری‌های ریاست‌جمهوری تا آنجا که می‌دانم به حزب دموکرات – یا در واقع به شعبه‌ی مینه‌سوتایی حزب که نامش «حزب دموکراتیک-کشاورز-کارگر» است – رأی داده‌اند. حزب، که حاصل پیوند دو حزب دموکرات و حزب کشاورزی-کارگری‌ست، نفوذ زیادی بین مردم ایالت – که خیلی‌هاشان خودشان را دی‌اف‌اِلِر و نه دموکرات می‌نامند – دارد. حزبِ ائتلافی هم البته حاصل تلاش‌های شناخته‌شده‌ترین سیاست‌مدار ایالت، هیوبرت هامفری (رقیبِ بازنده‌ی حزب دموکرات به نیکسون) است.

جز سیاست، در آموزش – از جمله آموزش دانشگاهی ولی بویژه آموزش مدرسه‌ای – هم ایالت، صاحبِ نام است. مثلاً این‌که میانگین نمره‌ی دانش‌آموزانش در آزمون ای‌سی‌تی – که رقیب آزمون اس‌ای‌تی‌ست و بیشتر در ایالت‌های مرکزی و جنوبی به کار می‌رود – اوّل در تمام آمریکاست. این آزمون چیزی شبیه به کنکور خودمان است و نمره‌اش در کنار برخی دیگر از معیارها، در انتخاب دانشگاه اهمیّت فراوان دارد. ایالت همچنین بیشترین نسبتِ دارندگان دیپلم دبیرستان را به جمعیّت در سراسر آمریکا داراست. به همین دلیل، باز تا آنجا که من می‌دانم، برخی خانواده‌ها که تحصیل و آموزش فرزندانشان برایشان مهم است، حتّا از ایالت‌های دیگری به مینه‌سوتا مهاجرت می‌کنند.

جز سیاست و آموزش، به عقیده‌ی آنها که اینجا زندگی کرده‌اند، مینئاپولیس یکی از پایتخت‌های هنری آمریکاست. خصوصاً در هنرهای نمایشی و تئاتر، ایالت به دلیل برگزاری جشنواره‌ی معتبر فرینج در تابستان، مشهور است. در واقع فرینجِ مینه‌سوتا، بزرگترین جشنواره‌ی غیررقابتی تئاتر در آمریکا با بیش از هشتصد اجرا در حدود ده روز است. تعداد بلیت‌های نمایش که در شهرهای دوقلوی مینئاپلیس و سینت پاول فروخته می‌شود، بعد از نیویورک‌سیتی رتبه‌ی دوّم را دارد. مجموعه‌ی سالن‌های نمایش گاتری هم در سطح ملّی مشهورند. مردم شهر، یکی از بالاترین رتبه‌های مطالعه و خرید کتاب را در سراسر آمریکا دارند. هرچند، مینه‌سوتا از نظر ادبیات داستانی چندان مشهور نیست و به هیچ‌وجه مثلاً مانند آیُوا – که نویسندگان بنام زیادی را پرورده و برنامه‌های دانشگاهی عالی در نویسندگی خلاق (از جمله کارسوقِ نویسندگان آیُوا در دانشگاه آیُوا) دارد – به ادبیات داستانی شهره نیست. با این حال، مشهورتر از همه اسکات فیتزجرالد، در سینت‌پاول به دنیا آمده و دوره‌ای – هرچند کوتاه – از زندگیش را آنجا گذرانده. در فیلم هم – همانطور که قبلاً نوشته بودم – برادران کوئن اهل مینه‌سوتا هستند و بسیاری از آثارشان را اینجا ساخته‌اند.

جز این، از نظر فرهنگی مردم علاقه‌ی زیادی به مصرف محصولات محلی، خرید از تعاونی‌های عضو-گردان، ورزش – و خصوصاً ورزش‌های مرتبط با طبیعت – و البته رفت‌وآمد با دوچرخه دارند. از نظر اقتصادی، دفتر بعضی از مهم‌ترین شرکت‌های آمریکایی و بین‌المللی (مثل تارگت، تری‌ام، کارگیل، بست‌بای، یو‌اس بنکارپ) در این ایالت واقع است. هرچند درآمدها چندان عادلانه توزیع نشده – و این‌را مردم شهر خیلی خوب می‌دانند – متوسّط درآمد سالانه‌ی مردم ایالت، جزو ده ایالتِ اوّل آمریکاست.

خلاصه این‌که همه‌ی اینها را که کنار هم بگذاریم، به نظرم نمی‌آید که مینه‌سوتا ایالتِ دورافتاده‌ای – دستِ کم در آن معنایی که من برداشت می‌کنم – باشد.