فردی

شنبه 25 آبان 1387

مُراد – دوستِ ترکیه‌ایم – تعریف می‌کرد که یک‌بار، ده دقیقه زودتر از موعد به کلاسی رسیده که باید به دانشجوهایش درس می‌داده؛‌ دیده که همه همین‌طور زمین یا سقف را نگاه می‌کنند و از آن جمعِ بیست و سی نفره، فقط یکی دو نفر مطالعه می‌کنند و چند نفر آهنگ گوش می‌کنند و بقیه عملاً «بی‌کار»ند. مُراد می‌گفت من تعجّب می‌کنم چطور امکان دارد بیست‌سی‌نفر یک‌جا دور هم باشند و کاری نکنند و همین‌طور زمین و سقف را نگاه کنند! بعد، به یکی از بچّه‌ها – که اینجا همه‌شان بی‌برو‌برگرد آی‌پاد دارند – پیشنهاد کرده موسیقی‌ای را که گوش می‌کند، به سیستم صوتی کلاس وصل کند تا همه پیش از آغازِ کلاس از موسیقی لذّت ببرند.

مُراد می‌گفت خیلی شگفت‌زده شدم وقتی که طرف خیلی صریح جواب داده که نمی‌توانم این‌کار را بکنم؛ چون آی‌پاد و موسیقی داخلش «شخصی»ست! با مُراد می‌گفتیم چطور ممکن است موسیقی شخصی باشد!؟ مگر سی‌دی همان‌چیزی را که طرف گوش می‌کرده، بیرون نمی‌فروشند؟ مگر همان آهنگ از رادیو پخش نمی‌شود؟ انگار کنند که رادیو دارد در کلاس موسیقی پخش می‌کند. تنها نتیجه‌ی عاقلانه این بود که موسیقی – به خودی خود – شخصی نیست؛ گزینشی که از آهنگ‌های مختلف درست کرده‌اند، فردی و شخصی‌ست. جو-یانگ – دوست کره‌ای‌مان – که آنجا بود هم تأیید کرد که من هم گزینش آهنگ‌هایم را فقط – آن‌هم خیلی کم پیش می‌آید – با دوستانِ خیلی خیلی نزدیکم سهیم می‌شوم.

یادِ یادداشت‌هایی که خیلی وقت پیش نوشته بودم، افتادم و کلاس جامعه‌شناسی‌ای که با فهمِ اجتماعی خودرو شروع شد. به نظرم چیز مشترکی – از جنس فردیّت‌بخشی – در خودرو، وبلاگ، کیفِ پول و آی‌پاد و واکمن هست. هون – استادِ کره‌ای درس دین و فرهنگم – تعریف می‌کرد که بعد از پیروزی اوباما، با چارلی – سگش – به ناحیه‌ای از شهر رفته و اطرافِ یک چهارراه با آدمها و البته سگ‌های دموکرات دیگر که بی‌جهت مسیرِ ثابتی را ده‌ها بار بین کافه‌های مختلف می‌رفته‌اند و خوشحالی می‌کردند، طی کرده تا رفتار آدمها را ببیند. هون می‌گفت که آدمها از حضور هم‌دیگر آنقدر مشعوف نمی‌شدند که از حضور خودروها. وقتی که خودرویی رد می‌شده و برای جمعیّت و به افتخار شادی آنها و پیروزی اوباما، بوق می‌زده یا دستش را از پنجره بیرون می‌آورده و برای جمعیّت تکان می‌داده، همه کلّی جیغ و هوار می‌کشیدند و محبّتِ راننده را پاسخ می‌دادند. انگار که خودرو، فضای شخصی و فردی‌ست که بیرون آمدن از لاکش، لطف و از-خود-گذشتگی بزرگی محسوب می‌شود.

مُراد وقتی که داشت موضوعِ آی‌پاد را طرح می‌کرد، یادش آمد که یک‌بار در ترم‌های گذشته، خودش آهنگی را که گوش می‌کرده با بچّه‌ها در کلاسِ درس سهیم شده. بعدترهایش یکی از دانشجوهای آن‌زمان – که مُراد را بعد از مدّت‌ها دیده – آمده و به او گفته که این کارش خیلی تجربه‌ی خوب و عجیب و خاطره‌ی به-یادماندنی‌ای بوده.

پويان، 9:14 صبح

يادداشتها

سلام! (:

نمی‌دانم دقیقا ویژگی‌شان چیست، اما مثلا این نوشته‌ات از آن‌هایی بود که زیاد دوست‌اش دارم.

-----
:) مخلصم!‌:)

سولوژن | November 15, 2008 12:09 PM

"ترکیه‌ای" بودن دوستتان یا "کره‌ای" بودن دوست دیگرتان یا استادتان واقعاً در کیفیت داستان تأثیر داشت که با دقت تذکر دادید؟
چرا آدمها را با میلیت‌شان می‌شناسیم؟ چرا فکر می‌کنیم تا ملیت کسی را نپرسیده باشیم یا ذکر نکرده باشیم بخشی از شناختمان یا توصیفمان ناقص است؟ آیا این "شناختی" که با ملیت می‌آید خالی از پیش‌زمینه است؟(اگر نگویم پیش‌فرض یا قضاوت.) همان پیش‌زمینه‌هایی که سعی می‌کنیم کنارشان بگذاریم. همان پیش‌زمینه‌هایی که وقتی باشند ایرانی‌ها از اولین قربانیانش‌اند.

-----
من آدمها را از جمله با ملیّت‌شان، با اسمشان و با بسیاری چیزهای دیگر میشناسم و به نظرم اگر ملیّتشان را ذکر نکنیم، دقیقاً به همین علت که ذکر نکرده‌ایم، بخشی از توصیفمان ناقص است! ذکر ملیّت اینجا برای این بودکه بگویم این موضوع را دانشجویان غیرآمریکایی در نگاهِ نخست به عنوان یک پدیده‌ی آمریکایی متوجّه شده‌اند.
امّا ملیّت - در حالت معمول - برایم پیش‌زمینه، پیش‌فرض یا قضاوتی به همراه ندارد.

فرزانه | November 15, 2008 03:54 PM

خیلی باحال و قشنگ بود .به خصصو در مورد خود رو .یک سئوال : به نظرتان نمودار مسئله فردیت بخشی به ابزاری چون ماشین و غیره در جوامع مختلف تفاوت دارد یا خیر ؟ ؟

-----
ممنون. نمیدونم واقعاً. احتمالاً داره. یه احساس و گرایش کلی هست و یک تفاوت. همینجوری دیمی بخوام گفته باشم فکر کنم در میزانش تفاوت هست به نظرم.

سگ در جهنم | November 15, 2008 09:01 PM

in raftar too daneshkadeE ke man toosh dars mikhoonam kamelan tabiEie.albate shayad raftar yeki bashe vali angize motefavete.
yani oon fard haazer nist be baghie soodi berese.

-----
اینجا فکر نکنم مسأله سود بوده باشه. فکر کنم البته. یه جور حفظ چهاردیواری فردیت باید بوده باشه.

Kia | November 15, 2008 10:07 PM

سلام
فکر می کنم حتی فضای اطراف ما هم تا حدودی حالت شخصی پیدا می کنه. مثلا وقتی توی اتوبوس یا مترو جای کافی برای نشستن هست، می بینم که همه در دورترین فاصله ممکن از هم می شینن! البته شاید دلیلش چیز دیگه ای باشه، ولی همیشه دوست داشتم بدونم در کشورهای دیگه هم وضع به همین منواله یا نه؟

-----
این فاصله و فضای شخصی رو در جاهای مختلف اندازه‌گیری کرده‌ن و فرهنگ‌ویژه هم هست البته. نه تنها در فرهنگ‌های مختلف، بلکه در موقعیّت‌های متفاوت، افراد فاصله‌های مشخصی رو رعایت می‌کنن. فاصله‌ای که مثلاً دو تا عاشق به هم نزدیک می‌شن، متفاوته با فاصله‌ای که یکی از این دو تا عاشق با همکارش رعایت می‌کنه (البته اگه همکار و اون یکی طرف یه نفر نباشن!)
اینجا هم خصوصاً در اتوبوس و ترن، افراد به سختی کنار هم می‌شینن. یعنی حتّا خیلی وقت‌ها ترجیح می‌دن واستن به جای اینکه کنار یکی دیگه بشینن. :)

علی | November 16, 2008 01:56 PM

سلام:)
یادمه یه بار سر کلاس علوم اجتماعی اوّل دبیرستان گفتین که "خودکار" و "کیف پول" و "ساعت مچی" سه تا نشونه شهرنشینی هستن.
البته حکماً نباید ربطی باین مطلب داشته باشه؛ داره؟!

-----
بی‌ربط هم نیست. هر کدوم از منظری نشوندهنده‌ی بقول زیمل ذهن کلانشهرین البته. ساعت مثلاً از منظر تبدیل کیفیت به کمیت. :)
خوب یادت مونده راستی هان!‌:)

سیّدعلی عاملیان | November 19, 2008 07:24 PM

فقط جهت اطلاع این مطلب را بخوانید که ببینید منظورم از ضرورت ذکر ملیت چیست. دقت کنید که ملیت هم‌خانه را گفته‌اند اما در مورد دوست تنها نامش (ازه) را گفته‌اند.
http://bahmanagha.blogspot.com/2008/11/blog-post_18.html

-----
من متأسفم واقعاً که ارتباطش را متوجه نمیشوم. بگذارید به حساب خنگی من... ولی چون دوست خوبی اینجوری گفته، من هم باید اینگونه کنم؟
ببخشید که منظورتان را نمی‌فهمم. امّا در کل اگر نظرم را بخواهم بگویم، حذفِ تفاوت‌ها، چیزی جز خشونت در لفافه‌ی صلح جهانی و محبت فراگیر و اینجور چیزها نیست. من ایرانی‌ام، یکی کره‌ای و دیگری ترکیه‌ای. این کجابش ایراد دارد؟ تفاوت اشکال ندارد که خوب هم هست. سلسله‌مراتب بنظرم پسندیده نیست.

فرزانه | November 20, 2008 01:26 AM

دلِ من همی جُست پیوسته یاری
که خوش بگذراند بدو روزگاری
شنیدم که جوینده یابنده باشد
به معنی درست آمد این لفظ ، باری
به کامِ دل خویش یاری گُزیدم
که دارد چو یارِ من امروز یاری؟
بدین یارِ خود عاشقی کرد خواهم
کزین خوش تر اندر جهان نیست کاری

فرخی سیستانی

[بایگانی]

حکمت

جمعه 20 مرداد 1391

کسی میگفت - و چه درست میگفت: همه جا، هر شهر و روستا و کشور و استانی، برای زندگی خوب است، الا آنجایی که قرار است خوب باشد!

8:23 صبح | يادداشتها (2)

● بزرگداشت علیرضا طبایی در خانه‌ی هنرمندان ایران
● جایزه‌ی محسن رسول‌اف در جشن تصویر سال
● سایت رسمی دانشگاه آکسفورد- درباره‌ی مدرک جعلی علی کردان
● قابل توجهِ خوانندگان پروپا قرصِ راز
● جان به لب رسید از یاری!!!

[بایگانی]

غول

سه شنبه 14 اردیبهشت 1389

امروز استاد درس «نظریه‌ها و رویّه‌های معاصر در مردم‌نگاری»مان می‌گفت «اینکه بر دوش غول‌های بیکران ایستاده‌اید، دلیل نمی‌شود که از آن بالا روی سرشان بشاشید!»

پ.ن. لابُد نیازی به توضیح نیست که گمانم نیوتون است که می‌گوید اگر بهتر می‌بینم از این‌روست که بر دوش غو‌ل‌های بزرگی سوارم...

6:10 صبح | يادداشتها (5)

شکر

جمعه 9 بهمن 1388

یک پیام صبحگاهی در زمستان مینئاپولیس: دمای هوا منهای هفت درجه‌ی فارنهایت (منهای بیست درجه‌ی سانتی‌گراد) و به زودی انتظار یک جبهه هوای سرد را داریم! اوّل با خودت فکر می‌کنی که طرف یا نمی‌داند سرد یعنی چه یا نمی‌فهمد منهای بیست درجه چه‌اندازه سرد است که تازه می‌گوید یک جبهه هوای «سرد» دارد نزدیک می‌شود. ولی بعد که با خودت فکر می‌کنی می‌فهمی که این در واقع بیان دیگری‌ست از «باز برو خدا رو شکر کن ...» -ِ خودمان.

-----
چند روز به پایان ماه میلادی مانده. پهنای باند راز، لب به لب شده و ممکن است هر آینه لبریز شود. اگر این اتّفاق افتاد و راز را ندیدید، دوباره با شروع ماه میلادی نو سعی کنید. همه‌چیز روبه‌راه خواهد بود.

5:08 صبح | يادداشتها (3)

رم کولهاس: گـفتگو با دانشجویان - سخنرانی و پرسش و پاسخ با رم کولهاس. به همراه مقاله‌ی پرواز گلوله یا آینده کی شروع شد؟ نوشته‌ی سنفورد کوینتر. ترجمه‌ی امیرحسین هاشمی. افسون خیال - شش‌هزار و نهصد تومان

طلال اسد

شنبه 29 خرداد 1389

طلال اسد، استاد برجسته‌ی انسان‌شناسی مرکز تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهر نیویورک، در سال 1932 در عربستان سعودی به دنیا آمد و در هندوستان و پاکستان بزرگ شد. پدرش – که در چند نشریه‌ی آلمانی می‌نوشت – اطریشی یهودی‌تباری بود که به خاورمیانه بسیار علاقه داشت و در جوانی به
ادامه...