« فال حافظ | صفحه اصلی | چیز »

شیوه

هرچند همیشه رأی‌دهنده‌ی خوبی بوده‌ام، امّا گمان می‌کردم دستِ کم برای مدّتی از دعوتِ بیست و چهار ساعته‌ی سازماندهی‌شده برای شرکت در انتخابات آسوده شده‌ام و از در و دیوار، قَسَم و خواهش و التماس و نفرین و دستور نمی‌رسد که شرکت کنید. امّا گویا، فراخواندن به استفاده از این حقِ (شما بخوانید: تکلیفِ) شهروندی این‌سوی دنیا هم دست‌بردار نیست. به اغراق بخواهم بگویم، از رئیس دانشگاه همین‌طور سلسله‌مراتب را در نمودارِ سازمانی دانشگاه پایین بیایید، یکی یک رایانامه زده‌اند که بیایید و برای شرکت در انتخابات، ثبتِ نام کنید. گمانم تنها اداره‌ی مهمی که اقدام نکرده، دفتر امور دانشجویان بین‌المللی‌ست که خوشبختانه عقلشان رسیده ما نمی‌توانیم رأی بدهیم!

جمعه، بعد از اینکه با منشی بخشمان خداحافظی کردم یک دسته برگه داد دستم و گفت که داری می‌روی بیرون لطفاً اینها را بگذار در صندوق‌های پُستی. یکی‌شان را نگاه کردم و دیدم که بله... ناخواسته شده‌ام تبلیغ‌چی انتخابات. تنها کاری که توانستم بکنم این بود که داخل صندوق خودم نگذاشتم برگه را و گفتم که من نمی‌توانم رأی بدهم. یا این چند روزه وقتی در دانشگاه راه می‌روی، چند نفر آمده باشند و عذرخواهی کرده باشند و پرسیده باشند که آیا برای انتخابات ثبتِ نام کرده‌ای یا نه، خوب است؟ کافی‌ست از جلوی ساختمانِ خدماتِ دانشجویی رد بشوم که یکی – که آنجا بساط کرده – خیلی مؤدّب عذرخواهی کند و دعوت کند که ثبت نام کنم. یا در کتابخانه... می‌خواهی کتاب را ببری بیرون، می‌بینی ای دادِ بیداد: نمی‌خواهی برای انتخابات ثبتِ نام کنی؟

علی راست می‌گفت. اینجا همان رویّه‌هایی که در ایران باهاشان مواجه بودیم، وجود دارند؛ با این تفاوت که خیلی تمیزتر انجامشان می‌دهند. علی، مثال کهنه‌سربازها را می‌زد و می‌گفت احتمالاً امکاناتی که به کُهنه‌سربازهاشان می‌دهند، خیلی بیشتر از تسهیلاتی است که بنیادِ فلان و سازمانِ بهمان به جنگ‌رفته‌های ما می‌دهد. نکته اینجاست که تمیز این کار را می‌کنند. شأنِ مردم و دریافت‌کننده‌ی امکانات حفظ می‌شود. یا در مورد پرچم. اینجا سرِ هر کوی و برزنی پرچمی آویخته؛ امّا اینقدر شأنش را حفظ کرده‌اند و حتّا بخواهند استفاده‌ی ابزاری کنند، تمیز اقدام می‌کنند که خیلی از خارجی‌ها هم با دیدنِ پرچم – اگر به دیده‌ی تحسین هم نگاهشان نکنند – دستِ کم به این نتیجه می‌رسند که آمریکایی‌ها، میهن‌دوستند.

در موردِ انتخابات هم به نظرم همین است. نکته اینجاست که – تا جایی‌که من دیدم – دولت نمی‌آید صبح تا شب از مردم بخواهد که شرکت کنند یا در و دیوارِ شهر را آذین ببندد. دولت، سرِ جایش نشسته و دانشگاهِ – دستِ کم ظاهراً – ناوابسته، کارش را می‌کند؛ تشکّل دانشجویی کارش را انجام می‌دهد. روزنامه‌ها و احزاب و ادارات کل و تمامی دوستانی که از راه‌های دور یا نزدیک قدم‌رنجه کرده‌اند، لازم نیست یک روز مانده به انتخابات برای اخبار ساعتِ نُه خودشان را برسانند و فرمایشی از مردم بخواهند که در انتخابات شرکت کنید؛ چراکه هر که از این قافله بماند ضد انقلاب و معاند است. این شما را یادِ تظاهراتِ ضد اسرائیلی نمی‌اندازد؟ برایم جالب است. تا جایی‌که اطلاعات عمومیم اجازه می‌دهد در خیلی کشورهای دنیا تظاهراتِ ضد اسرائیلی انجام می‌شود؛ امّا مجری هیچ‌کدامشان سازمانِ تبلیغاتِ اسلامی نیست؛ مردم‌ند؛ داوطلب‌ها هستند.

خلاصه، آن‌طور که دیده‌ام همان رویّه‌ها اینجا هم برقرار است. از جمله کاغذبازی؛ تا دلتان بخواهد هست. جلسه را هم عاشقانه دوست دارند و اگر برنامه‌ی جلسات هفتگی‌شان را ندانید، هیچ بعید نیست که کارِ واجبی داشته باشد و بروید، امّا ببینید که مثلاً جمعه‌ها صبح، گردهمایی کارمندانِ فلان بخش است و از بعد از ظهر، کارشان را شروع می‌کنند. شما هم بعدازظهر کلاس دارید و فردا و پس‌فردایش تعطیل است! خیلی جاها را هم هنوز باید – دستِ کم برای بار اوّل – شخصاً بروی و بیست‌تا فرم را امضا کنی – یا حداقل برای صرفه‌جویی در وقتْ حرفِ اوّل اسم و فامیلت را بگذاری پاشان که یعنی خوانده‌ای و رضایت داده‌ای که مثلاً فلان داده‌ی پزشکیت را بیمارستان و دانشگاه حق دارند برای بهمان منظور استفاده کنند.

همه‌ی اینها هست با این تفاوت که در این ارجاع‌دادن‌هایشان به بخش‌های مختلف، بهت نقشه می‌دهند که باید خودت را به اینجا برسانی و این‌را بگویی. ضمن این‌که همیشه اتوبوس هست که به مقصد برساندت. و نهایتاً وقتی می‌رسی، همه با روی گشاده تحویلت می‌گیرند؛ اگر شماره تلفن یا شماره‌ی دانشجوییت را هنوز حفظ نباشی و باید بیست‌جا را بگردی تا پیداشان کنی، بهت غُر نمی‌زنند که زودتر و با لبخند منتظر می‌مانند. دستِ‌آخر هم وقتی فرم‌ها را دادند دستت و بیست تا امضا خواستند، می‌گویند ببخشید که باید این‌همه امضا کنی، امّا چاره چیست!؟