« خیر نامحدود - 2 | صفحه اصلی | یک روز خوب:) »

ویکی‌پدیا و علوم انسانی

این البتّه، دوّمین دعوت جادی عزیز است به بهانه‌ی ویکی‌پدیا. اوّلیش، پارسال همین موقع‌ها بود ـ گیرم چند روز پیش‌تر؛ که چند نفری را فراخوانْد به ـ اگر متّهم به براندازی مخملی نشوم! ـ مرحومِ سازمانِ کنشگران داوطلب و برگه‌ای ـ حاوی مقدّمات دستورها و سجاوندی دانشنامه ـ داد دستمان و شروع کرد به توضیح فلسفه‌ی کار و این‌که چی، چطور عمل می‌کند و شبیه به این‌ها. توصیه‌های جادی، کلیدی و کاربردی بود.

بعد از نشستِ آن‌روز، کرمش به جانم افتاد که به سهمِ خودم محتوای فارسی دانشنامه را در زمینه‌ی مطالعات فرهنگی و جامعه‌شناسی کامل‌تر کنم. گمانم اوّلین مدخلی که افزودم ـ مثل هر محصّل متعصّب دیگری ـ عنوان رشته‌ام یا همان «مطالعات فرهنگی» بود. بعد، به دو سه چند نفری از استادهامان هم معرّفیش کردم و گفتم که جای خوبی‌ست برای ارائه‌ی کارهای بچّه‌ها ـ که بیشتر جنبه‌ی گردآوری دارند و جایی چاپ نمی‌شوند و می‌آیند و به درد خاصّی جز سنجش خودشان نمی‌خورَند و می‌روند به سطل‌های زباله‌ها یا چرخه‌ی بازیافت. حقیقت اینجاست که بسیاری از ما ـ خصوصاً دانشجوهای علوم انسانی ـ روی هارد رایانه‌هامان انبوهی از نوشته‌ها داریم که به قصدِ کارنوشت و تمرین، نگاشته شده‌اند و بعد از تحویل به استاد و گرفتن نمره، حالا همان‌جا خاک می‌خورند. ویکی‌پدیای فارسی ـ جز یکی دو سرفصل ـ در علوم انسانی ضعیف‌تر از بخش‌های دیگر است. پس، به نظرم پسندیده‌ست این‌دست دانشجوها آن‌دست کارهاشان را در ویکی‌پدیا بگذارند. هم، خوب است جلسه‌های کوچک آشنایی با ویکی‌پدیا برای علاقه‌مندان در دانشکده‌ها برگزار شود تا آن انبوه نوشته‌ی خاک‌خورده، به کارِ همگان بیاید.

خلاصه درباره‌ی خودم، هرچند یکی دو روز اوّل، کار تمام وقتم شده بود ویرایش محتوای فارسی ویکی‌پدیا؛ ولی کم‌کم جز بعضی اصلاحات ـ که خیلی وقت‌ها بدون لاگین انجامشان می‌دادم ـ چیزی نیفزودم. شاید دلیلش این باشد که از اوّل، راضی نشدم مدخلی را خیلی ناقص ـ مثلاً تنها در حد نام درآیند و تعریف کوتاهش ـ وارد کنم. خوش داشتم مدخل‌ها کم‌وبیش کامل باشند. نمی‌دانم چقدر خوب است؛ ولی به‌هرشکل، دوست داشتم کسی که جستجو می‌کند به مقاله‌ی راهگشایی بر بخورد.

فراتر از فلسفه‌ی ویکی، ویرایش مدخل‌های دانش‌نامه، کار عجیب لذّت‌بخشی‌ست. حتّا ـ اغراق نکنم ـ اگر احتیاط نکنید، معتاد می‌شوید. جذّاب‌تر از آن، جامعه‌ی ویکی‌پدیاکاران است، که برای خودشان عوالمی دارند. بحث‌ها هم گاهی بسیار آموزنده‌ست. توصیه‌ام به دوستانم و به ویژه به دانشجویان علوم انسانی، دستِ پایین آزمودن ویرایش یکی دو درآیند در ویکی‌پدیاست.