« تو به شیرینی رازی واسه من... | صفحه اصلی | آموزش بودایی یا آموزش برهمایی؛ مسأله اینست! »

بدبیاری‌های بچّه‌ها - تجربه‌های تدریس انشا ۲

عملکردِ ادراکی برای درس انشای بچّه‌های سال دوّم راهنمایی امسالم، «زندگی‌نامه» نوشتن است. بچّه‌ها از آغاز سال، دست به کار شده‌اند و دارند قطعاتی از زندگی‌شان را می‌نویسند: از صفاتی که بهشان مشهورند تا غذاهایی که دوست دارند. قرار است بعدتر به کمک هم این بخش‌ها را بگذاریم کنار هم و زندگی‌نامه‌های‌مان را بسازیم. این صورت ماجراست و آن‌چه در پسش نهفته، یادگرفتن نوشتن و عادت به خواندن است. بچّه‌ها زندگی‌های دیگران و خودشان را می‌خوانند و می‌نویسند.
این هفته، بچّه‌ها درباره‌ی «بدبیاری‌ها»شان نوشته بودند. به نظرم قلم‌شان نسبت به آغاز سال تحصیلی خیلی بهتر شده. در دایره‌ی واژگان غیرفعّال‌شان کنکاش می‌کنند و بعضی را به عرصه‌ی نوشته می‌آورند. کم و بیش، پیشنهادهای خوبی برای شروع نوشته‌هایشان دارند و بعضی‌ها هم فرم‌های جدید را می‌آزمایند.
بعضی نوشته‌های‌شان را بخوانید (یکی را اینجا و بقیه در ادامه‌ی مطلب). نظری داشتید برایم بنویسید. بهشان خواهم گفت و مطمئناً خوشحال خواهند شد:

-----
پیش از آغاز - مرتبط در «راز»:
هایکوهای بچّه‌ها
تجربه‌های تدریس انشا - ۱
دوستان من
بیایید دون‌کیشوت باشیم!
اگر بخواهی تو هم می‌توانی به زبان ما حرف بزنی
عادت‌های کتاب خواندن
بچّه‌های سراسر جهان فانتزی بخوانید
رایانه هیچ‌گاه جای‌گزین کتاب نخواهد شد
-----

محمّدحسین نوشته:
«هرچه سنگه، مالِ پای لنگه!» واقعاً هرکس این‌را گفته، باید جمله‌اش را آب‌طلا بگیرند و بچسبانند به دیوار. اگر بخواهم از بدبیاری‌هایم برایتان بگویم، به اندازه‌ی خواب خرس قطبی طول می‌کشد. بنابراین، یکی از آن‌ها را انتخاب کرده‌ام.
صبح‌ها معمولاً ساعت پنج و نیم بیدار می‌شوم (البتّه به جز روزهای تعطیل و روزهایی که تکالیفم مانده). یک روز صبح، من با صدای جیغ بد ساعتم از خواب پریدم. ساعت را نگاه کردم تا ببینم چند است؟ وقتی چشمم به عقربه‌هایش افتاد، حتّی نمی‌توانستم عقربه‌ی کوچک را از بزرگ، تشخیص بدهم؛ چه برسد به این‌که بفهمم ساعت چند است! با مشقّت‌های فراوان که خودتان بهتر از من می‌دانید، از جایم کمی بلند شدم. یک ثانیه هم نکشید که دستم از زیرم در رفت و دوباره با کلّه افتادم سر جایم. در آن‌لحظه، دلم می‌خواست چشمهایم را ببندم و به خوابی چندماهه بروم. آن‌وقت، تنها امید بیدار شدنم، دو زنگِ اوّلِ ورزشمان بود که نیروی ایستادن می‌داد. آخرسر توانستم هیکلم را از روی تخت بکشم بیرون.
حالا باید مرحله‌ی دو را شروع می‌کردم. یعنی سعی کنم روی پایم بایستم. خوشبختانه این مرحله به سرعت انجام شد. چون وقتی که به زمین افتادم، بدنم به سطحِ سردِ سنگ برخورد کرد و مثل موشک سوتی از روی زمین پریدم. همین جهش، باعث شد تا خواب از چشمانم بپرد.
بعد، بی‌معطّلی سراغ آشپزخانه رفتم تا فکری به حال شکمم کنم که صدایی بدتر از صدای گاو می‌داد! بالاخره بعد از خدمت به شکم، تصمیم گرفتم از خانه خارج شوم. صبح‌ها ساعت شش و بیست و پنج دقیقه می‌روم بیرون.
شالم را برداشتم و دور دهانم چرخاندم. کلاهم را گذاشتم و از خانه خارج شدم. به در خروجی ساختمان رسیدم. کلید را فشار دادم تا در باز شود؛ باز نشد. دوباره سعی کردم؛ نشد. اشکم داشت در می‌آمد. امّا بر خودم غلبه کردم. با سرعتی بیشتر از سرعتِ تیر، به سمتِ در ورودی خانه دویدم تا کلید در خروجی آپارتمان را بردارم. دستم را روی زنگ گذاشتم و فشار دادم. امّا هیچ‌کس در را باز نکرد. دوباره فشار دادم. باز هم کسی در را باز نکرد. این‌دفعه، واقعاً اشکم داشت در می‌آمد. امّا باز هم بر خودم غلبه کردم تا گریه نکنم. دستم را روی زنگ گذاشتم و دوباره تلاش کردم.
صدای امیدبخش پایی را شنیدم. دستگیره‌ی در حرکت کرد و در باز شد. پدرم بود. پرسید: «چی شده؟» گفتم: «کلید پایین رو ندارم و سرویسم هم رفته.» بعد پدرم، به سمتی رفت تا ساعت را نگاه کند و بعد با صدای بلند گفت: «الان که ساعت یه ربع به شیشه!»
اوّلین باری که شنیدم، باورم نشد. پدرم دوباره با صدایی بلندتر ساعت را اعلام کرد. کم‌کم داشت باورم می‌شد که از دنیا یک ساعت جلو هستم. رفتم به خانه و تا ساعت شش و بیست و پنج دقیقه، صبر کردم.

پرهام نوشته:
به نظر خانواده‌ام، فوتبال به من نیامده. حدود دو سال پیش بود. داشتم در کوچه بازی می‌کردم که دستِ دوستم به دماغم خورد و دماغم حدود سه روز خون‌ریزی داشت. وقتی رفتم دکتر اوّل فکر کردم شکسته. ولی آقای دکتر گفت: «پسرم یکی از رگ‌های خون‌رسان دماغت ضربه دیده و شاید تا حدود دو ماه نتوانی بازی کنی.» اوایل ناراحت بودم. ولی بعدش یواشکی در اتاقم بازی می‌کردم.
آدم بداقبال به من می‌گویند. در اتاقم بودم و در حالی‌که فردایش امتحان پایانی املا داشتم، بازی می‌کردم. ناگهان شوت محکمی به توپ زدم. داشت می‌رفت توی شیشه که خودم را پرت کردم و نگذاشتم توپ به شیشه بخورد. ولی در عوض، خودم به شیشه برخورد کردم.
سرتان را درد نیاورم. دستم پاره شد و به شدّت خون می‌آمد. یادم است آن‌روز توی خانه‌مان نقّاشی داشتیم. وقتی مادرم مرا دید ناگهان غش کرد. نقّاش، دستم را گرفت و بلندم کرد و گذاشت داخل ماشین. همسایه‌ها جمع شده بودند. شرایط بدی بود. نقّاش به سرعت، سوار ماشین شد و من را به بیمارستان برد. با راه‌بندان تهران، از خانه‌ی ما تا بیمارستان، حدود چهل و چند دقیقه‌ای طول کشید. تا به بیمارستان برسیم، از حال رفتم و دوباره به هوش آمدم. دیدم روی تخت هستم و دارند مرا می‌برند. بار اوّل یک دسته دانشجوی پزشکی بالای سرم آمدند. بعد، استادشان آمد. دیگر شده بودم موش آزمایشگاهی. رگم را می‌آوردند بالا و به همدیگر نشان می‌دادند. به هر حال دستم را بخیه زدند. اوضاع بدتر شد. دستم نبض نداشت. دکترها گفتند که باید از این بیمارستان بروم؛ چراکه برای امشب دکتری در بیمارستان نیست. با آمبولانس مرا به بیمارستان دیگری بردند؛ به بیمارستانی مجهّز. آن‌شب، عملم نکردند و بنابراین فرصت پیدا کردم فینال جام باشگاه‌های اروپا را ـ که یکی از فینالیست‌هایش، تیم مورد علاقه‌ام یعنی لیورپول بود ـ ببینم. فردایش، امتحان املایم را در بیمارستان دادم و همان روز عملم کردند. بعد از عمل، بیهوش بودم. در حالی‌که باید بلافاصله امتحان ریاضی می‌دادم. امتحانم را در حالت نیمه هوشیار دادم و نمره‌ی خوبی گرفتم.
به‌هرحال، دوره‌ی خوبی بود. چون برای همه عزیز شده بودم و خودم را لوس می‌کردم. بالاخره بعد از چهار روز از بیمارستان مرخّص شدم و تابستان خوبی را شروع کردم.

ابوالفضل نوشته:
راستش، من اصلاً بداقبال نیستم. اصلاً این‌چیزها در خون من نیست. امّا باز هم بدشانسی می‌آورم. البتّه بداقبالی، از نظر من امری غیرحقیقی‌ست. آدم، کار اشتباهی می‌کند و می‌گوید بدشانسی آوردم. مثلاً خودم یک‌بار، اشتباهی کردم که در آن لحظه معتقد بودم بدشانسی آورده‌ام. امّا مطمئنم که اشتباه از خودم بوده.
کلاس چهارم دبستان، روزی به اردوی استخر داشتیم. برای همین یکی از بچّه‌ها توپی پلاستیکی آورده بود که برای استفاده در استخر عالی بود. قبل از این‌که به استخر برویم، صاحبِ توپ، توپش را آورد و در کلاس با بچّه‌های دیگر بازی می‌کرد. من هم آن‌جا بودم و چون کمی شیطان بودم، وارد بازی شدم. پسر دیگری خواست شوت بزند که من دستم را بردم جلو و ... دستم شکست! اوّل که داشتم بیهوش می‌شدم. چون کفش پسرک خیلی سنگین و شوتش واقعاً قوی بود. ناگفته نماند که فوتبالش هم خوب بود.
سپس به استخر رفتیم. من تمامِ مدّت با دردم سوختم و ساختم و تا پایان، به کسی نگفتم. فردای آن‌روز، دستم را گچ گرفتم. همه‌ی بدبختی‌هایش به کنار، یک حسن هم داشت: این‌که دست راستم شکسته بود و بنابراین، مشق نمی‌نوشتم!
دیدید؟ شاید بگویید من بدشانسی آوردم، که پسر فوتبالش خوب و کفشش سنگین بود. مثلاً اگر فوتبالش بد بود، به خودِ توپ ضربه نمی‌زد و سایه‌اش را می‌زد. امّا معتقدم که تقصیر خودم بود. چراکه من شیطنت کردم و دستم را جلو بردم. اگر جلو نمی‌بردم، اصلاً دردسرهای بعدی پیش نمی‌آمد. پس، بدانید کسی که می‌گوید من بدشانسم، خالی می‌بندد!

پدرام:
ایوان‌های خانه‌ها اندازه‌های مختلف دارند و بعضی‌هایشان رو به کوچه است. کوچکترین ایوان خانه‌ی ما که روبه‌روی کوچه هم هست، سی سانتی‌متر در صد و سی سانتی‌متر است و اندازه‌ی قفس مرغ هم جا ندارد. از بختِ من، وقتی کلاس دوّم دبستان بودم، روزی مادرم کمی دیر کرد و در نتیجه، به همان قفس مرغ رفتم تا ببینم کی می‌آید.
همان وقت، باد زد و در بسته شد. اوّل فکر کردم در بسته نشده. ولی بعد فهمیدم مسأله جدّی‌تر از این حرف‌هاست و در، کاملاً بسته است. حدود دو ساعت و نیم آن‌جا ماندم. اوّل واقعاً ترسیدم و گریه می‌کردم. ولی بعد از نیم ساعت، فهمیدم گریه سودی ندارد. پس، شروع کردم به آواز خواندن. این‌کار، یک‌ساعتی طول کشید. تا این‌که از آن بالا پدرم را در ماشین دیدم که وارد پارکینگ می‌شود. هرچه داد و بیداد کردم، صدایم را نشنید. پس، دوباره به آواز خواندنم ادامه دادم. جای تعجّب ندارد. چون پدرم هیچ‌وقت کلید خانه همراهش نیست. همین روند ادامه داشت تا ساعتی دیگر سپری شد و مادرم آمد و من فریاد زدم. بالا را نگاه کرد و مرا دید. ترسید و سریع به بالا آمد و نجاتم داد.

و شهاب:
اصلاً بدبیاری، بدتر از این نمی‌شود. تصوّر کنید دارید در خیابان راه می‌روید، یک سنگ، صاف از آسمان بیاید و به سرتان بخورد. یا این‌که به تعداد مردمان جهان از آسمان، سکّه‌ی طلا ببارد؛ ولی یکی از آن‌ها هم سهم شما نشود.
آخر فکرش را بکنید... دارید از پلّه‌ها مثل بچّه‌ی آدم پایین می‌آیید. یک‌دفعه دو تا پلّه را یکی می‌کنید و از دو پلّه‌ی آخر پایین می‌افتید و پایتان پیچ می‌خورَد و کمی درد می‌گیرد. آن‌روز را تحمّل می‌کنید و به خانه می‌روید. با اعتماد به نفس کامل به مادر لبخندی می‌زنید و می‌گویید: «یه پیچ‌خوردگی ساده‌س!» امّا بعد از این‌که از خواب ناز بعد از ظهر بیدار می‌شوید، می‌بینید که پایتان مثل خرسک باد کرده. شب، پدر می‌آید و می‌گوید باید به بیمارستان بروید. وقتی به بیمارستان می‌روید، دکترها می‌گویند: «اوّل شکسته بود. امّا چون امروز با پات فعّالیّت کردی، رباطش هم پاره شده.» حالا خر بیاور و باقالی بار کن! یک پیچ‌خوردگی ساده به پارگی رباط تبدیل شده. حالا این‌ها یک‌طرف؛ بعد از گچ گرفتن پا، به نظرتان چطور باید حمّام رفت؟!

و محمّد مهدی:
بی‌شک هر آدمی در زندگیش دستِ کم یک بدبیاری دارد... و خوب، من هم آدمم و در زندگیم بدبیاری داشته‌ام. حالا قصّه‌ی بدبیاریم را برایتان می گویم.
برای استراحت عید نوروز به لندن رفتیم. روز اوّل دنبال هتل و اتاقمان بودیم. البتّه نه کل روز؛ فقط نیمی از آن‌را. روز دوّم برای تفریح به پارک رفتیم.
حتماً در همین پارک‌های خودمان دیده‌اید که وسیله‌ای برای بازی هست که همین‌جوری می‌چرخد تا سرت گیج برود و حالت بد شود. من و خواهرم رفتیم که بازی کنیم. من روی اسباب‌بازی نشستم و خواهرم گفت: «من می‌چرخونمت! باشه؟» من هم گفتم: «باشه.»
نکته‌ی اصلی بدبیاری من همین‌جا بود که دقیقاً وقتی روی آن وسیله نشستم رئیس پارک داشت با یکی از رفتگرهای پارک صحبت می‌کرد. حتماً می‌پرسید، چه ربطی دارد. الان برایتان توضیح می‌دهم.
اوّل خواهرم یک هل کوچک داد و با سرعت کمی چرخیدم. بعد همین‌طور تندترش کرد و آن‌قدر تند شد که انگار صد تا قرص اکس خورده‌ای و کلّاً گیجی! کاملاً گیجِ گیج بودم که یک دفعه، جلوی رئیس پارک دیدم که وسیله‌ای که سوارش بودم، روی هواست. آن بالا، دست کم شش بار جان دادم و دوباره زنده شدم. بعد هم چنان خوردم زمین که استخوان انگشتان دستم با استخوان پایم جابه‌جا شد. بعد، پا شدم و دیدم رئیس خشمگین جلویم ایستاده و به من می‌گوید: «تو دیوونه‌ای!» این‌را گفت و خواست گوشم را بگیرد که مثل فشنگ از جلویش غیب شدم. حتماً می‌پرسید خواهرم چه شد؟ هیچ! اصلاً به روی خودش نیاورد و در پارک قدم می‌زد.

محمّد نوشته:
واقعیّت این است که من در زندگی بدبیاری‌های زیادی را از سر گذرانده‌ام. امّا تا به حال، از آن‌ها صدمه‌ی جدّی ندیده‌ام. یکی از بزرگترین و بدترین بدبیاری‌هایم افتادن از دوچرخه بود. بله، از نظر بیشتر ما، افتادن از دوچرخه اتّفاق چندان مهمّی نیست. ولی من آن‌را کاملاً متفاوت و خطرناک تجربه کردم.
در یک صبح زیبا و دل‌انگیز تابستان، نوجوانی با دوچرخه‌ی جدید و نوی خود، در پیاده‌روها و خیابان‌های شهرکی کوچک، دوچرخه‌سواری می‌کرد. او، سرخوش و سرزنده بود. زیرا با خواهش‌ها و تمنّاهای بسیار، پدرش دوچرخه‌ای برایش خریده بود. پس از مدّتی دوچرخه‌سواری، خسته شد و تصمیم گرفت به خانه بازگردد. ولی در راه به فکرش خطور کرد که در اطراف خانه دور افتخار بزند و پس از آن، دوچرخه را تا روز بعد، تنها بگذارد. در این فکر بود که تقریباً به پشت خانه رسید. بندِ رختی را دید که از تکیه‌گاه کولر آویزان بود. بله؛ تصمیم گرفت مانند قهرمانهای دوچرخه‌سوار، از زیر بند رد شود. اینجا بود که اوّلین بدبیاری اتّفاق افتاد. شاخی دوچرخه به بند گیر کرد و دوچرخه آویزان ماند و دیگر می‌دانید چه شد. پسر، پرت شد و دو متر آن‌طرف‌تر روی پلّه‌های خانه افتاد. پلّه‌ها دو سطح بین دو بلوک را به هم متّصل می‌کردند. سپس، دوچرخه بند را پاره کرد و روی پسر افتاد.
می‌دانید او که بود؟ بله! آن پسر من بودم. پس از آن اتّفاق دیگر هر جا می‌روم این خاطره را تعریف می‌کنم و در حالی که همه انگشت به دهان مانده‌اند؛ می‌خندم.

و امیرحسن:
انسان‌ها در زندگی، خوشی‌ها و بدی‌های زیادی را تجربه می‌کنند. اگر عمق حادثه زیاد باشد، آن خاطره برای همیشه در ذهن می‌ماند.
در دوره‌ی چند ساله‌ی زندگی‌مان در بندرعبّاس ـ که کم‌سن و سال بودیم ـ بچّه‌شرهای محلّه‌مان محسوب می‌شدیم. از جمله کارهای شرورانه‌مان، ساختن کمان بود که با یک چوب دو شاخه و کش ساخته می‌شد. سنگ را در کش می‌گذاشتیم و آن‌را با فشار می‌کشیدیم و رها می‌کردیم و سنگ با سرعتی سرسام‌آور پرت می‌شد و به شیشه‌ی همسایه، چراغ‌های محل و ... می‌خورد. چند ماهی گذشته بود و این شگرد را خوب یاد گرفته بودم و مردم را عاصی می‌کردم. تا این‌که در نزدیکی خانه‌مان کندویی پیدا کردم و طبق عادت همیشگی، تیری به سمت کندو رها کردم. کندو به زمین افتاد و نزدیک به پانصد زنبور وحشی به سویم حمله‌ور شدند. حالا من می‌دویدم و زنبورها دنبالم. بعد از مدّتی زنبورها از نفس افتادند و دیگر دنبالم نمی‌آمدند و من با خیالی آسوده، راه می‌رفتم که ناگهان از بختِ بد، زنبورِ تازه‌نفسی به سویم آمد. دور و اطرافم را نگاه کردم و دمپایی نسبتاً بزرگی پیدا کردم و به طرف زنبور انداختم. دمپایی صاف تو سر زنبور خورد و زنبور ولو شد. امّا بعد از چند لحظه، ناگهان بلند شد و با چشمان پرخونش، به دنبالم گشت. آن‌قدر عصبانی بود، که اگر سوزن می‌زدی، خونش در نمی‌آمد. در حالی‌که مثل عقاب به سمتم می‌آمد، نیشش را بیرون آورد و صاف در دستم فرو کرد و من جیغ بلندی کشیدم. بعد از دو روز، وقتی دستم را نگاه می‌کردم، مثل بادکنکِ باد شده بود.
خلاصه، درس عبرتی شد که دیگر مردم‌آزاری نکنم.

امیرحسین:
هنوز یادم هست. آن‌روزِ تابستانی گرم، من و برادرم به همراه خانواده قرار بود بیرون برویم و گردش کنیم. می‌خواستم از وقت بهترین استفاده را بکنم. برای همین هنگام پوشیدن لباس، دویدم تا تله‌ویزیون هم ببینم. در نزدیکی در، یک دفعه شلوار به پایم گیر کرد و به هوا رفتم. اوّلین جایی که به زمین و در خورد، سرم بود. شترق! سرم به در خورد؛ در شکست.
گرمای خون حالم را بد کرد. سرم مثل آتشفشانی عصبانی خون را بیرون می‌زد. دیگر نمی‌توانستم تحمّل کنم. فریادی از سرِ درد کشیدم. لامذهب خونش بند نمی‌آمد. تمام زمین و لباس‌هایم خونی شد. بعد از آن‌که پدرم به خانه آمد، مرا به بیمارستان برد. برای این‌که از بخیه بسیار بدم می‌آمد، نگذاشتم دکتر، پوست سرم را با نخ و سوزن ببافد! به خاطر این تصمیم، سرم را با باند بستند. چند روز بعد در حالی که امیدوارم بودم سرم مثل اوّل سالم شده باشد، باندش را باز کردم. انگار که تازه شکسته بود! سرم هنوز خوب نشده بود. از عصبانیّت، همچون دیوی عظیم‌الجثّه لگدی به در زدم. این‌بار در نشکست. پایم بود که شکست. چند ساعت بعد، در بیمارستان بودم. داشتند پایم را گچ می‌گرفتند. بعد از آن اتّفاق تا جایی که می‌توانستم سعی کردم بر خودم مسلّط باشم و خیلی عصبانی نشوم.