« کلاه بزرگی که سرمان رفت... | صفحه اصلی | تنهایی پرهیاهو »

جشن کتاب هول و دیداری دوستانه

---
افزوده-
آ. گویا حرف پیام را اشتباه درک کرده‌ام. باین‌ترتیب، بخش دوی نوشتة حاضر - بی‌ارتباط با صحبتهای پیام - تنها نظر مرا منعکس میکند - پیام اینطور توضیح میدهد: پویان جان، نوشته ات نشان داد که من اگر هیچ هنری نداشتم یک هنر را به حد تمام و کمال دارم: ایجاد سوءتفاهم! (حالا در هر موردی که می خواهد باشد.) اتفاقا" من تاریخ را جدی می گیرم، اما خودم را حامی تاریخ نگری می دانم، نه تاریخ نگاری. حرف هایی هم که زدم فقط یک سری ایده بود، نه مجموعه یی از نتایج. راستی یادت رفت که بگویی من چقدر شایگانی هستم یا شایگانی حرف زدم! ... خب وقتی آدم را زیادی جدی بگیرند همین می شود دیگر (خودم را می گویم، وگرنه در این که تو آدم باصداقتی هستی و نوشته ات سراپا درست است شکی نیست!)
ب. نوشتة شیوا مقانلو دربارة جشن رونمایی کتابش
---

۱-

دیروز به لطف شیوا مقانلو و برای عرض تبریک بمناسبت انتشار «کتاب هول»ش در نشر چشمه با چند نفر از دوستان، دور هم جمع شدیم. کتاب هول (نقد محمّد را این جا بخوانید)، مجموعة ده داستان کوتاه است که نشر چشمه منتشر کرده. سابقة جشن رونمایی کتاب را نمیدانم؛ ولی، رسم جالبیست تا کتاب معرّفی شود و خواننده‌ها و نویسنده هم را ببینند و شادمانیشان را از انتشار کتاب ابراز کنند. جشن رونمایی دیروز، فوق‌العاده بود که باید بابتش از شیوا تشکر کنم.

۲-
بعد از پایان جشن، با شیوا، پیام یزدانجو، بهار، محمّد، مجتبا، دکتر احمدنیا، احسان و وحید، چند ساعتی صحبت کردیم. از همه چیز گفتیم و خصوصاً پیام، میانداری کرد و بحث به پرسش بزرگ «چه باید کرد؟» رسید. در مجموع، پیام – اگر اشتباه نکنم – رورتی‌وار معتقد بود که فلسفه، ظرفیّت عمل اجتماعی ندارد و بنظرم با تفصیل بیشتر حرفهایی را بمیان آورد که کم و بیش در مصاحبه‌اش با سینا – که لینکش را پیدا نمیکنم – گفته بود.
با پیام مخالف نیستم و برعکس تا حد خوبی هم موافقم. امّا بنظرم اشکالی این وسط هست. با مدل‌سازی آسان‌کننده‌ای که دیروز حین صحبتهای پیام برای خودم ساختم، حرفهایش را ترکیب تیپ ایده‌آلهای سید جواد طباطبایی و ریچارد رورتی یافتم. یعنی، از یک طرف خواهان تجدّدی‌ست که بر ویرانة تفکّر سنّتی باید برپا شود و از طرف دیگر، مدرنیتة دربستی را نمیپسندد که بسیاری بلاهای دیگر – مثلاً ناسیونالیسم نژادپرستانة رضاشاهی – را هم همراه میآورد؛ بلکه از میان تفکّر مدرن به دنبال دموکراسی میگردد و آنرا بر هر بحث دیگر، مقدّم میداند. امّا بر سر نگاهش – که برخلاف خواستش – فلسفی و نه جامعه‌شناختی‌ست، با او مخالفم. باز تا آنجا که در فرصت محدود دیروز دریافتم، نگاه غیرتاریخی‌ پیام، فلسفی میشود... اینطور خلاصه کنم که اگر قرار است ایران، دموکراتیک بشود باید راهش را بر اساس ساختارهای جامعه شناختیش پیدا کند. همانطور که مثلاً هابرماس نشان میدهد و با نورافکن تاریخ، پیچ و خمِ راههای متفاوت انگلستان، فرانسه و آلمان را برای رسیدن به دموکراسی – که منبعث از ساختارهای متفاوت آنهاست – روشن میکند و پیش چشم میآورد. اینجا دیگر نمیتوان گفت که همة آنچه داریم، خرابه‌ست و باید هرچیز دیگری را هم خراب کرد تا بر آن دموکراسی را بنا کنیم. بقول شاترجی هندی، مدرنیته‌هایی هست که از آنِ ما نیست یا بقول هانتینگتون – که از زبان مردم کشورهای توسعه نیافته میگوید – مدرن میشویم؛ امّا مثل شما نمیشویم. (هانتیگتون، تا ارائة تفسیر دینی از مدرنیته هم پیش میرود.)
بگذریم؛ بنظرم، ترکیب – صرفاً قراردادی – سید جواد طباطبایی و ریچارد رورتی، چیزی کم دارد و آن هم نگاه تاریخی–جامعه‌شناختی امثال هابرماس یا هانتینگتون است. اینطور میشود امیدوار بود که نگاه فلسفی پیشین – که حکم جهانشمول صادر میکند – بومی شود و راه حل ایران را پیدا کند.

۳-
و امّا حاشیه‌ها... :) چون از ابتدا تا انتهای مراسم را نبودم، نمیدانم چند نفر آمدند. بهرحال، آن ساعتی که بودم، شلوغ بود و مهمتر از آن، گرم و صمیمی. ضمن اینکه، با امیرمهدی حقیقت، حضوری آشنا شدم و اسد امرایی و احمد پوری را دیدم و عرض ادب کردم. اتّفاقی، مزدک را هم که – احتمالاً – از بهمن‌ماه ندیده‌بودم، دیدم. بشوخی و جدّی، گفت که از پست‌مدرنیسم چندشش میشود و موافق سلسله مراتب و ساختار است. :) من هم گفتم که اگر حکومت دست شما افتاد، یادت باشد که با هم دست دادیم... و گفت: آره؛ وقتی پای دیوار میخواستم تیربارانت کنم، برایت دست تکان میدهم! بهرحال، حدس زد که در تحلیل نهایی، بیشتر طرف آنها باشم و شاید بتوان تبعید به سیبری را به اطراف دشت کویر تبدیل کرد. :))
راستی، پیام دوست‌داشتنی‌ترین انسان دنیاست و فرانکولا بهترین رمانی که تا بحال نوشته شده و این دو گزارة اخیر، هیچ ارتباطی به لینک پیام به وبلاگ من ندارد!