« انسان پاپ‌گونه/پرومته‌ای/پست‌مدرن | صفحه اصلی | هرمنوتیک ازدواج »

مهمان مامان – حکمت شادان

هو

دیشب، مهمان مامان مهرجویی را دیدم. نکته‌ای که احسان پیشتر دربارة “بانو” گفته بود، درست است. مهرجویی، روشنفکر فلسفه‌دانی است، بیشتر طرفدار بورژوایی. در بانو، طبقة فرودست، تحقیر میشود و دغل‌باز و مکّار بنمایش در میآید. در اجاره‌نشین‌ها هم گفتگویی را بخاطر میآورم که جوان معلولی که روی ویل‌چیر نشسته – قریب به مضمون – میگوید: چرا همیشه ما باید به فکر طبقه پایینی‌ها باشیم؟ (راستی، ترتیب طبقات مستأجرهای اجاره‌نشین‌ها را خاطرتان هست؟ هنرمند (حسین سرشار؟) بالاتر از همه بود اگر اشتباه نکنم. اگر کسی ترتیبشان یادش میآید، برایم بنویسد.)
مهمان مامان امّا، متفاوت بنظر میرسد. آنچه من دریافتم اینکه، فیلم تجلیل از روح دیونوسوسی طبقات فرودست است: غنیمت شمردن دم، اینکه خدا بزرگ است، بزن و بکوب، قهر و آشتیهای ناپایدار و ... ولی جالب اینجاست که باز هم بورژواها در فیلم آدمهای بدی نیستند. پدر و مادر یوسف هم دوست‌داشتنی‌اند و کینه‌ای از آنها بدل تماشاگر نمینشیند. در مهمان مامان، انگار همة آدمها – همة شخصیّتها – خوب‌اند؛ حتّی یوسف معتاد – که زنش، صدیقه را یکبار میزند؛ امّا همیشه او را عاشقانه دوست دارد – ، حتی مش مریم، حتّی کارگرهای ساختمانی و حتّی پدر خسرو، دوست امیر – که مرغ‌فروشی دارد. مهمان مامان، شاید از اینجهت دلنشین است که لطافتی کودکانه دارد؛ همه خوب و معصومند و هیچ کس بد نیست. مهمان مامان، داستانی کودکانه است پر از جوهر دیونوسوسی زندگی، شادمانگی و طرب و سرمستی؛ دم را غنیمت شمار!

ترک بک